افغانستان واردات فرآورده‌های نفتی از ایران را «به صفر رساند»

گزارش‌ها حاکی است صادرات فرآورده‌های نفتی ایران به افغانستان متوقف شده‌است.

خبرگزاری فارس یکشنبه ۲۹ اردیبهشت از قول حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ایران، گزارش داده‌است براساس تصمیم مقامات افغانستان صادرات فرآورده‌های نفتی ایران به این کشور از ۲۲ اردیبهشت متوقف شده‌است.

این گزارش می‌افزاید درحالی که بخشی از فرآورده‌های نفتی ایران از جمله نفت سفید، نفت کوره و برخی از حلال‌ها و دیگر فرآورده‌های نفتی به کشورهای همسایه از جمله افغانستان صادر می‌شد، این کشور رسماً از یک هفته پیش واردات از ایران را به صفر رسانده است.

اخیراً حمید حسینی گفته بود صادرات فرآورده‌های نفتی به عراق نیز با کاهش مواجه شده است.

توقف صادرات به افغانستان و افت فروش به عراق در حالی است که بنابر قانون بودجه سال جاری، دولت در نظر داشت بیش از ۲۴ تریلیون تومان از بابت صادرات فرآورده‌های نفتی درآمد داشته باشد که نسبت به قانون بودجه پارسال تقریباً سه برابر شده‌است.

البته این افزایش عمدتاً به‌خاطر بالا رفتن قیمت نفت و افت ارزش ریال است تا افزایش حجم صادرات.

آمریکا فروش نفت خام ایران را تحریم کرده است و هیچ مجوزی به واردکننده‌های محصولات نفتی ایران نیز برای ادامه خرید نداده است.

به تازگی خبرگزاری رویترز گزارش داد یک محموله نفت کوره ایران که راهی آسیا شده بود، پنج ماه بعد از سرگردانی در آب‌های سنگاپور، مالزی و هنگ‌کنگ، سرانجام بار خود را در یک انبار نفتی در شرق چین ذخیره کرده‌است.

ذخیره کردن به این معناست که کسی این محموله را نخریده و اگرچه در انبارهای چین ذخیره شده، اما همچنان تحت مالکیت ایران است و در واقع صادر نشده. اما به دنبال انتشار این خبر، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده هشدار داد واشینگتن هرگونه تخطی از تحریم‌های وضع شده علیه ایران را جدی می‌گیرد و دست به اقدام متناسبی می‌زند.

خبرگزاری فارس می‌نویسد برخی از کارشناسان معتقدند توقف صادرات فرآورده به افغانستان موجب افزایش قاچاق به این کشور خواهد شد.

موضوع قاچاق سوخت به کشورهای همسایه از مشکلات عمده حوزه نفت ایران است. بعد از افت ۷۰ درصدی ارزش ریال در مقابل دلار طی سال گذشته، قیمت سوخت در کشورهای همسایه ۶ تا ۱۰ برابر بیشتر از ایران شده‌است، موضوعی که به قاچاق گسترده سوخت، به‌ویژه گازوئیل و بنزین منجر شده‌است.

مقامات ایران آمارهای متناقضی دربارهٔ میزان قاچاق سوخت می‌دهند. در حالی که زمستان پارسال پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در کلیپ کوتاهی، میزان قاچاق سوخت به خارج از ایران را ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر در روز اعلام کرده بود، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز همان زمان آمار قاچاق روزانه سوخت به خارج را ۱۱٫۵ میلیون لیتر عنوان کرد.

البته این قاچاق شامل نفت کوره نیست و عمدتاً بنزین و گازوئیل را شامل می‌شود، در حالی نفت کوره سهمی حدوداً ۹۰ درصدی در صادرات محصولات نفتی ایران دارد.

صادرات نفت کوره به کشورهای همسایه در آینده نزدیک برای ایران امری حیاتی خواهد بود، چرا که سازمان بین‌المللی دریانوردی، استاندارد جدید سوخت کشتی‌ها را در ابتدای سال ۲۰۲۰ به اجرا خواهد گذاشت و دیگر نمی‌توان امید به فروش سوخت با غلظت گوگرد بالای نیم درصد به کشتی‌ها را داشت.

بر اساس آمارهای رسمی وزارت نفت، هم‌اکنون غلظت گوگرد در گازوئیل تولیدی ایران حدود یک درصد و در نفت کوره ۳٫۵ درصد است.

صنعت بانکرینگ (سوخت‌رسانی به کشتی‌ها) و صادرات سوخت ایران بخاطر تحریم‌ها به شدت ضربه دیده و با توجه به تولید سوخت غیراستاندارد ایران، حتی مقامات جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که احتمالاً تا یک سال دیگر، بانکرینگ کشور کاملاً متوقف شود.

ایران از محل صادرات سوخت (گازوئیل و نفت کوره)، همچنین بانکرینگ آنها، سالانه بالای هشت میلیارد دلار درآمد دارد.